Những yếu tố gây ra Carbon Footprint trong doanh nghiệp sản xuất

Trong bài trước, chúng ta đã hiểu carbon footprint là gì và tại sao các doanh nghiệp sản xuất cần đặc biệt quan tâm. Ở bài này, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào các yếu tố cụ thể tạo ra carbon footprint trong môi trường sản xuất — từ dây chuyền vận hành cho đến logistics và sản phẩm đầu ra.

1. Carbon Footprint đến từ đâu trong nhà máy sản xuất?

Dấu chân carbon trong doanh nghiệp sản xuất chủ yếu phát sinh từ 3 nhóm yếu tố chính:

(1) Năng lượng và thiết bị vận hành

• Điện năng tiêu thụ: Hệ thống chiếu sáng, máy móc CNC, robot công nghiệp, hệ thống HVAC, máy nén khí...

• Nhiên liệu hóa thạch: Dầu diesel, gas LPG, than (dùng cho lò hơi, xe nâng, máy phát điện...).

• Tổn thất năng lượng: Từ thiết bị cũ, hệ thống làm lạnh bị rò rỉ, hoặc dây chuyền vận hành thiếu đồng bộ.

📌 Ví dụ: Một nhà máy gia công cơ khí chính xác tiêu thụ trung bình 300.000 kWh/tháng — nếu không sử dụng năng lượng tái tạo, lượng phát thải CO₂ tương đương ~240 tấn/tháng chỉ riêng Scope 2.

(2) Nguyên vật liệu đầu vào và bán thành phẩm

• Tác động từ vật liệu carbon-intensive: Nhôm, thép, nhựa công nghiệp, hóa chất xử lý bề mặt, vật liệu dệt.

• Vận chuyển nguyên liệu: Xe tải, container, tàu biển – mỗi kg hàng hóa vận chuyển bằng đường bộ có thể phát thải 0,1 – 0,6 kg CO₂/km.

• Tỷ lệ phế phẩm và hao hụt: Phát sinh từ quá trình cắt gọt, hỏng hóc trong lắp ráp, gia công.

📌 Ví dụ: Việc dùng thép không tái chế cho sản phẩm cơ khí tạo ra lượng CO₂ gấp đôi so với thép tái chế (theo World Steel Association).

(3) Hệ thống logistics và chuỗi cung ứng

• Vận chuyển sản phẩm đến khách hàng/đại lý: Gây phát thải CO₂ cao nếu sử dụng xe tải chạy diesel hoặc vận chuyển đường dài không tối ưu tải trọng.

• Chuỗi cung ứng upstream (nhà cung cấp nguyên liệu): Nếu đối tác sản xuất không kiểm soát phát thải, sẽ làm tăng Scope 3 của doanh nghiệp.

• Quản lý kho và bao bì: Sử dụng bao bì nhựa một lần, hoặc không tái sử dụng pallet, thùng carton cũng góp phần tăng footprint.

(4) Xử lý chất thải, khí thải và nước thải công nghiệp

• Đốt hoặc chôn lấp chất thải sản xuất: Gây phát thải khí methane và CO₂.

• Hệ thống xử lý nước thải lỗi thời: Dùng hóa chất gây phát thải gián tiếp.

• Không tái sử dụng hoặc thu hồi phụ phẩm: Tăng lượng rác thải, giảm vòng đời sản phẩm.

(5) Thiết kế sản phẩm và vòng đời sản phẩm

• Sản phẩm tiêu tốn nhiều năng lượng khi sử dụng (ví dụ: thiết bị điện).

• Thiết kế không tối ưu khiến sản phẩm nhanh hỏng, khó tái chế hoặc không có phương án xử lý cuối vòng đời.

📌 Gợi ý cải tiến: Thiết kế theo nguyên tắc Eco-Design giúp giảm 15–25% lượng CO₂ trong vòng đời sản phẩm – bằng cách tối ưu vật liệu, giảm số chi tiết, nâng cao khả năng tái chế.

2. Bản đồ hóa Carbon Footprint theo quy trình sản xuất

Dưới đây là ví dụ sơ đồ hóa các điểm phát thải trong quy trình sản xuất tiêu chuẩn:

3. Tại sao phải hiểu rõ nguồn phát thải?

• Đo đúng – Giảm đúng: Không nắm được yếu tố phát thải chính thì các hành động giảm phát thải sẽ sai trọng tâm, tốn chi phí mà không hiệu quả.

• Ưu tiên đầu tư cải tiến đúng chỗ: Một nhà máy có thể tập trung cải tiến hệ thống làm mát thay vì thay toàn bộ máy móc nếu đây là nguồn CO₂ lớn nhất.

• Chuẩn bị cho báo cáo môi trường bắt buộc trong tương lai: Hiện nhiều quốc gia đang dần yêu cầu doanh nghiệp báo cáo phát thải chi tiết theo Scope 1–2–3.

Kết luận

Carbon footprint trong doanh nghiệp sản xuất không chỉ đến từ nhà máy mà còn ẩn sâu trong nguyên liệu, thiết bị, quy trình và cả chuỗi cung ứng. Việc nhận diện rõ từng yếu tố phát thải là bước đầu tiên để đo lường, phân tích và triển khai các giải pháp giảm phát thải hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

LIÊN HỆ VỚI CHÚNG TÔI ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN!

THÔNG TIN LIÊN HỆ

CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN GIẢI PHÁP SAO MAI

Địa chỉ: Tầng 4, Lucky Building, 81 Trần Thái Tông, Cầu Giấy, Hà Nội

Hotline: 0908.184.188

Email:  info@saomaisoft.com

Website: https://www.fasolutions.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/ssg.fasolutions/